kemoterapi gören hastalar ne yemeli ne yememeli ne demek?
Kemoterapi tedavisi gören hastaların beslenmesi, tedavinin yan etkilerini azaltmaya ve genel sağlık durumunu desteklemeye yönelik özel bir dikkat gerektirir. İşte kemoterapi sırasında dikkat edilmesi gerekenler:
Yenmesi Önerilen Besinler:
- Protein Kaynakları: Vücudun kendini onarması ve bağışıklık sistemini güçlendirmesi için önemlidir.
- Önerilenler: Tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller (iyi pişmiş), az yağlı süt ve süt ürünleri.
- Neden: Protein, hücrelerin yenilenmesine yardımcı olur ve kemoterapinin neden olduğu kas kaybını önler.
- Karbonhidratlar: Enerji sağlar ve halsizliği azaltır.
- Önerilenler: Tam tahıllı ekmekler, yulaf, pirinç, patates, meyve ve sebzeler.
- Neden: Kompleks karbonhidratlar, kan şekerini dengede tutar ve uzun süreli enerji sağlar.
- Sağlıklı Yağlar: Enerji verir ve hücrelerin sağlıklı kalmasına yardımcı olur.
- Önerilenler: Zeytinyağı, avokado, kuruyemişler (çiğ veya kavrulmamış), tohumlar (chia, keten).
- Neden: Bağışıklık sistemini destekler ve inflamasyonu azaltır.
- Vitamin ve Mineraller: Bağışıklığı güçlendirir ve genel sağlığı destekler.
- Önerilenler: Renkli sebzeler (brokoli, havuç, ıspanak) ve meyveler (portakal, elma, muz).
- Neden: Antioksidanlar içerir ve hücre hasarını önler.
Yenmemesi veya Dikkatli Tüketilmesi Gereken Besinler:
- Çiğ veya Az Pişmiş Yiyecekler: Enfeksiyon riskini artırabilir.
- Sakınılması Gerekenler: Çiğ et, suşi, pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri, iyi yıkanmamış sebze ve meyveler.
- Neden: Kemoterapi bağışıklık sistemini zayıflattığı için enfeksiyonlara karşı daha savunmasız olunur.
- Aşırı Yağlı ve İşlenmiş Gıdalar: Bulantı ve diğer sindirim sorunlarını tetikleyebilir.
- Sakınılması Gerekenler: Kızartmalar, fast food, işlenmiş etler, şekerli atıştırmalıklar.
- Neden: Sindirimi zorlaştırır ve besin değeri düşüktür.
- Baharatlı ve Asitli Yiyecekler: Ağız yaralarına ve mide rahatsızlıklarına neden olabilir.
- Sakınılması Gerekenler: Acı biber, turşu, narenciye suları, domates sosu.
- Neden: Mide asidini artırır ve hassaslaşan ağız ve yemek borusunu tahriş edebilir.
- Alkol ve Kafein: Kemoterapinin yan etkilerini artırabilir ve dehidrasyona neden olabilir.
- Sakınılması Gerekenler: Bira, şarap, kahve, çay, enerji içecekleri.
- Neden: İlaçlarla etkileşime girebilir ve yan etkileri şiddetlendirebilir.
- Şekerli İçecekler: Ani kan şekeri yükselişlerine neden olabilir ve besin değeri düşüktür.
- Sakınılması Gerekenler: Gazlı içecekler, meyve suları (doğal olmayan), tatlandırılmış içecekler.
- Neden: Boş kalori içerir ve kilo alımına katkıda bulunabilir.
Ek Öneriler:
- Bol Su İçmek: Dehidrasyonu önler ve vücudun toksinlerden arınmasına yardımcı olur.
- Küçük ve Sık Öğünler: Mide bulantısını azaltır ve daha kolay sindirilir.
- Yemekleri İyi Pişirmek: Bakteri ve diğer zararlı mikroorganizmaların yok edilmesini sağlar.
- Beslenme Uzmanına Danışmak: Kişiye özel bir beslenme planı oluşturmak önemlidir.
Önemli Kavramlar:
Not: Bu bilgiler genel bir rehber niteliğindedir. Her hastanın durumu farklı olduğundan, bir doktor veya beslenme uzmanıyla konuşarak kişiselleştirilmiş bir beslenme planı oluşturmak en doğrusudur.